بیرجند به دلیل موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی، دارای معادن متعددی است که استخراج مواد معدنی مختلف مانند سنگ‌های ساختمانی، فلزات و کانی‌های صنعتی را امکان‌پذیر می‌کند. این معادن نه تنها در تأمین مواد اولیه صنایع داخلی نقش دارند، بلکه زمینه صادرات و توسعه بازارهای جدید را نیز فراهم کرده‌اند. در کنار معادن، فعالیت‌های صنعتی در بیرجند بیشتر حول تولید کالاهای مرتبط با کشاورزی و صنایع تبدیلی شکل گرفته است. این صنایع با توجه به ظرفیت‌های بومی، به بهبود وضعیت اقتصادی منطقه کمک شایانی می‌کنند.

با این حال، صنعت و معدن در بیرجند با چالش‌هایی مانند کمبود سرمایه‌گذاری، نیاز به فناوری‌های نوین و مشکلات زیست‌محیطی مواجه هستند. مدیریت منابع طبیعی و رعایت استانداردهای محیط‌زیستی اهمیت فراوانی دارد تا بهره‌برداری از معادن باعث تخریب اکوسیستم نشود. همچنین، توسعه زیرساخت‌ها و ارتقاء سطح آموزش نیروهای کار محلی از جمله راهکارهای موثر برای پیشرفت پایدار این بخش‌ها به شمار می‌آید. در مجموع، توجه به این مسائل می‌تواند آینده روشنی برای صنعت و معدن بیرجند رقم بزند.